Kto i na jakich zasadach może skorzystać z abolicji w ZUS

Umorzeniu podlegają składki tylko za okres od 1 stycznia 1999 roku do 28 lutego 2009 roku.

Kogo dotyczy ustawa?

Tak więc o umorzenie mogą ubiegać się osoby, które w tym czasie podlegały obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu oraz wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności, tj.:

• na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych,
• działalności twórczej lub artystycznej,
• działalności z zakresu wolnego zawodu
• jako wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólnik spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej. 

O umorzenie może się także starać spadkobierca lub osoba trzecia, jeżeli ZUS zdecydował, że to on odpowiada za nieopłacone składki dłużnika za okres od 1 stycznia 1999 roku do 28 lutego 2009 roku.

Jakie składki podlegają umorzeniu?

Abolicji podlegają:

• składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe i wypadkowe) za okres od 1 stycznia 1999 roku do 28 lutego 2009 roku za osoby obowiązkowo podlegające tym ubezpieczeniom z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności,
• składki na ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy za okres, za który zostaną umorzone składki na ubezpieczenia społeczne,
• odsetki za zwłokę naliczone od długu podlegającego umorzeniu,
• opłata prolongacyjna, dodatkowa opłata, koszty upomnienia oraz koszty egzekucyjne naliczone od należności podlegających umorzeniu.

Warunki skorzystania z abolicji

Warunkiem skorzystania z abolicji jest czyste konto, jeżeli chodzi o należności niepodlegające umorzeniu, za wyjątkiem należności z tytułu składek za okres do 31 grudnia 1998 roku. Należności nieumarzalne mogą zostać także spłacone przez dłużnika w ciągu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji określającej warunki abolicji lub w terminie wynikającym z zawartej umowy o rozłożeniu zadłużenia na raty.

ZUS podejmie decyzję o abolicji dopiero po opłaceniu należności, które nie mogą być objęte amnestią.

Terminy złożenia wniosku

Wniosek o umorzenie należności trzeba złożyć w terminie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy abolicyjnej, czyli do dnia 15 stycznia 2015 roku.

Jeśli jednak ZUS wyda decyzję o podleganiu obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym lub o wysokości zadłużenia z tytułu składek na te ubezpieczenia, albo o odpowiedzialności spadkobiercy lub osoby trzeciej za zadłużenie po dniu wejścia w życie ustawy, wtedy wniosek o umorzenie składa się w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się tej decyzji, chyba że termin 24 miesięcy jest korzystniejszy.

W praktyce ustawa już obowiązuje od ponad roku, stosuje się więc tylko termin 12 miesięcy. Ponadto w powyższym przypadku możliwe jest złożenie wniosku o umorzenie także po dniu 15 stycznia 2015 r., a ZUS nie potrafi podać definitywnej daty, po której wnioski nie będą przyjmowane, a decyzje o umorzeniu wydawane.

Jakie dokumenty są potrzebne

Wniosek o umorzenie można złożyć w każdej terenowej jednostce organizacyjnej ZUS - zarówno pisemnie, jak i ustnie do protokołu.

W przypadku osób nie prowadzących pozarolniczej działalności w dniu 1 września 2012 r. oraz w dniu złożenia wniosku o umorzenie, jedynym dokumentem będzie poprawnie wypełniony wniosek o umorzenie należności.

Dłużnicy, którzy w tym terminie nadal mieli firmę, muszą dostarczyć do ZUS:

• poprawnie wypełniony wniosek o umorzenie należności,
• wypełniony "Formularz informacji przedstawianych przy ubieganiu się o pomoc de minimis" lub wypełniony "Formularz informacji przedstawianych przez wnioskodawcę - w przypadku ubiegania się o pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie",
• oświadczenie zawierające informacje niezbędne do ustalenia kategorii ratingowej,
• zaświadczenia/oświadczenia o udzielonej pomocy de minimis.

Podstawa prawna

Ustawa z 9 listopada 2012 roku o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą (Dz.U. z 2012 r. poz. 1551).