obsługa księgowa -
Kontrola podatkowa może stanowić początkowe stadium zarówno postępowania podatkowego, jak i karnoskarbowego, a zebrane w jej ramach materiały mogą stać się dowodami w tych postępowaniach. Kontrolę podatkową podejmuje się z urzędu.
-
Celem kontroli podatkowej jest sprawdzenie, czy kontrolowani (czyli podatnicy, płatnicy, inkasenci oraz następcy prawni) wywiązują się z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego. Kontrola przeprowadzana jest przez organy podatkowe pierwszej instancji. Minister właściwy do spraw finansów publicznych przeprowadza kontrolę podatkową, której celem jest sprawdzenie stosowania uznanej przez ten organ metody ustalania ceny transakcyjnej między podmiotami powiązanymi.
-
Wszczęcie kontroli podatkowej następuje przez doręczenie kontrolowanemu lub osobie reprezentującej kontrolowanego, o której mowa w art. 281a, upoważnienia do jej przeprowadzenia oraz okazanie legitymacji służbowej. Kontrolowany jest obowiązany wskazać osobę, która będzie go reprezentowała w trakcie kontroli, w czasie jego nieobecności, jeżeli nie wskazał tej osoby w trybie art.281a (art. 284 §1).
-
Jeżeli okoliczności faktyczne uzasadniają niezwłoczne podjęcie kontroli, a w szczególności, gdy istnieje ryzyko utraty materiału dowodowego lub istnieje uzasadnione prawdopodobieństwo popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, kontrola podatkowa może być wszczęta po okazaniu legitymacji służbowej. W takim przypadku upoważnienie do kontroli należy doręczyć bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 3 dni od dnia wszczęcia kontroli (art.284a §1, 1a i 2).
-
Czynności kontrolnych dokonuje się w obecności kontrolowanego lub osoby przez niego wskazanej, chyba że kontrolowany zrezygnuje z prawa uczestniczenia w czynnościach kontrolnych. W przypadku gdy w toku kontroli kontrolowany lub osoby go reprezentujące będą nieobecne i nie nastąpiło wskazanie osoby upoważnionej do reprezentowania kontrolowanego, czynności kontrolne są dokonywane w obecności przywołanego świadka. Świadkiem, o ile to możliwe, powinien być pracownik kontrolowanego, osoba wykonująca czynności na rzecz kontrolowanego lub funkcjonariusz publiczny (art.285 §1 i 3).
-
Czynności kontrolne prowadzone są w siedzibie kontrolowanego, w innym miejscu przechowywania dokumentacji oraz w miejscach związanych z prowadzoną przez niego działalnością i w godzinach jej prowadzenia, a w przypadku skrócenia w toku kontroli czasu prowadzenia działalności – czynności kontrolne mogą być prowadzone przez 8 godzin dziennie. Jeżeli księgi podatkowe są prowadzone lub przechowywane poza siedzibą kontrolowanego, kontrolowany na żądanie kontrolującego obowiązany jest zapewnić dostępność do ksiąg podatkowych w swojej siedzibie albo w miejscu ich prowadzenia lub przechowywania, jeżeli udostępnienie ich w siedzibie może w znacznym stopniu utrudnić prowadzenie przez kontrolowanego bieżącej działalności (art.285a §1).
-
Jeżeli zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że kontrolowany będący osobą fizyczną nie ujawnił wszystkich obrotów lub przychodów mających znaczenie dla określenia lub ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego, kontrolujący może zwrócić się do kontrolowanego o złożenie oświadczenia o stanie majątkowym na określony dzień. Oświadczenie składane jest pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania. Kontrolujący, zwracając się o złożenie oświadczenia, uprzedza kontrolowanego o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania (art.285a §3).
-
Kontrolujący, w zakresie wynikającym z upoważnienia, są w szczególności uprawnieni do:
- wstępu na grunt oraz do budynków, lokali lub innych pomieszczeń kontrolowanego,
- wstępu do lokali mieszkalnych jeżeli jest to niezbędne do zweryfikowania zgodności stanu faktycznego z danymi wynikającymi ze złożonej przez podatnika deklaracji oraz z innych dokumentów potwierdzających poniesienie wydatków na cele mieszkaniowe,
- żądania okazania majątku podlegającego kontroli oraz do dokonania jego oględzin,
- żądania udostępniania akt, ksiąg i wszelkiego rodzaju dokumentów związanych z przedmiotem kontroli oraz do sporządzania z nich odpisów, kopii, wyciągów, notatek, wydruków i udokumentowanego pobierania danych w formie elektronicznej,
- zbierania innych niezbędnych materiałów w zakresie objętym kontrolą,
- zabezpieczania zebranych dowodów,
- legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości, jeżeli jest to niezbędne dla potrzeb kontroli,
- żądania przeprowadzenia spisu z natury,
- przesłuchiwania świadków, kontrolowanego oraz innych osób,
- zasięgania opinii biegłych (art.286 §1).
-
Kontrolujący może zażądać wydania, na czas trwania kontroli, za pokwitowaniem próbek towarów, akt, ksiąg i dokumentów związanych z przedmiotem kontroli:
-
w razie powzięcia uzasadnionego podejrzenia, że są one nierzetelne lub - gdy podatnik nie zapewnia kontrolującym warunków umożliwiających wykonywanie czynności kontrolnych związanych z badaniem tej dokumentacji, a w szczególności nie udostępnia kontrolującym samodzielnego pomieszczenia i miejsca do przechowywania dokumentów (art.286 §2).
-
-
Kontrolowany, osoba upoważniona do reprezentowania lub prowadzenia spraw kontrolowanego, pracownik oraz osoba współdziałająca z kontrolowanym są obowiązani umożliwić wykonywanie czynności, o których mowa w art.286, a w szczególności:
-
umożliwić, nieodpłatnie, filmowanie, fotografowanie, dokonywanie nagrań dźwiękowych oraz utrwalanie stanu faktycznego za pomocą innych nośników informacji, jeżeli film, fotografia, nagranie lub informacja zapisana na innym nośniku może stanowić dowód lub przyczynić się do utrwalenia dowodu w sprawie będącej przedmiotem kontroli, - przedstawić, na żądanie kontrolującego, tłumaczenie na język polski sporządzonej w języku obcym dokumentacji dotyczącej spraw będących przedmiotem kontroli; czynności te kontrolowany jest obowiązany wykonać nieodpłatnie (art.287 §1 i 2).
-
- Kontrolowanego, osobę go reprezentującą zawiadamia się o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu z zeznań świadków, opinii biegłych przynajmniej na 3 dni przed terminem ich przeprowadzenia, a dowodu z oględzin nie później niż bezpośrednio przed podjęciem tych czynności (art. 289 §1).
- Kontrolowany, który nie zgadza się z ustaleniami protokołu, może w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia przedstawić zastrzeżenia lub wyjaśnienia, wskazując równocześnie stosowne wnioski dowodowe (art.291 §1).
- Kontrolujący jest obowiązany rozpatrzyć zastrzeżenia, o których mowa w art.291 §1 i w terminie 14 dni od dnia ich otrzymania zawiadomić kontrolowanego o sposobie ich załatwienia (art.291 §2).
- W przypadku niezłożenia wyjaśnień lub zastrzeżeń, w terminie 14 dni od dnia doręczenia protokołu, przyjmuje się, że kontrolowany nie kwestionuje ustaleń kontroli (art.291 §3).
- Kontrolujący obowiązani są udzielać kontrolowanemu niezbędnych informacji o przepisach prawa podatkowego pozostających w związku z przedmiotem kontroli podatkowej (art.121 §2 w związku z art.292).
- Kontrolowany ma prawo do czynnego udziału w każdym stadium kontroli podatkowej (art.123 §1 w związku z art.292).
- Na niezakończenie kontroli podatkowej w terminie wskazanym w upoważnieniu do kontroli służy kontrolowanemu ponaglenie do organu podatkowego wyższego stopnia (art.141 §1 pkt 1 w związku z art.292).
